Vì sự phát triển nghề cá bền vững

Trung tướng Nguyễn Trọng Bình (ngoài cùng, bên trái) kiểm tra thực tế tại cảng cá Hòn Rớ. Ảnh: Lệ Giang

Hoạt động thực tiễn ở biển khơi

Đoàn công tác Bộ Tổng tham mưu QĐND Việt Nam đã kiểm tra thực tế tại cảng cá Hòn Rớ, lắng nghe ý kiến của ngư dân nói về những hoạt động khai thác thủy sản ở ngoài biển khơi. Hòn Rớ là cảng cá lớn nhất Nam Trung Bộ, do vị trí địa lý kết nối gần với các tỉnh Tây Nguyên, miền Nam, miền Trung; đồng thời, Nha Trang là thành phố du lịch đón hàng triệu khách trong và ngoài nước. Giá các loại mặt hàng thủy sản ở đây lúc nào cũng cao hơn so với các cảng cá ở trong khu vực. Chính vì vậy, tàu đánh cá ở nhiều tỉnh tập trung về đây bán cá, tạo nên cảng cá nhộn nhịp.

“Tàu tôi vừa mới chạy từ ngư trường quần đảo Trường Sa về, chờ thương lái xuống kiểm tra chất lượng cá và cân cá tính tiền, bán cá xong, chúng tôi đưa tàu ra giữa sông neo cẩn thận, nhảy xe đò về thăm nhà vài ngày, rồi anh em vào lấy tổn đi biển tiếp” - chủ tàu, thuyền trưởng Huỳnh Kim Anh, phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, làm nghề câu cá ngừ đại dương chia sẻ tại cảng cá Hòn Rớ.

Nhóm tàu của ông Huỳnh Kim Anh đi 7 chiếc tàu với nhau, người dân hay gọi “tập đoàn chí cốt” luôn luôn hỗ trợ nhau khi gặp sự cố trên biển, thậm chí sẵn sàng bỏ chuyến biển khai thác để kéo tàu ai đó trong nhóm bị hỏng máy về bờ. Mặc dù tàu của tỉnh Bình Định, nhưng khi vào vùng biển tỉnh Khánh Hòa khai thác thủy sản hoặc cập cảng bán cá đều phải chịu sự giám sát chặt chẽ của các văn phòng IUU của tỉnh Khánh Hòa và Bình Định.

Tất cả các tàu đánh cá xa bờ trước khi rời cảng phải bật thiết bị giám sát hành trình ở trạng thái hoạt động bình thường, cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Hòn Rớ (Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Nha Trang, BĐBP Khánh Hòa) kiểm tra trên hệ thống điện tử quản lý tàu đánh cá, xuống tàu biển tra thực tế đầy đủ các thủ tục mới cho tàu xuất bến ra khơi.

Tàu đánh cá vào cảng cá Hòn Rớ. Ảnh: Lệ Giang

Thuyền trưởng Ngô Xuân Hoàng, xã Phước Đồng, thành phố Nha Trang chia sẻ: “Thiết bị giám sát hành trình phải hoạt động suốt cả quá trình khai thác biển, đến khi nào tàu vào cảng bán cá xong mới ngắt thiết bị. Trong quá trình hoạt động ngoài biển, nếu gặp sự cố thiết bị giám sát hành trình bị mất kết nối với mạng lưới quản lý tàu đánh cá của ngành thủy sản, phải dùng điện thoại vệ tinh hoặc bộ đàm đường dài gọi về Chi cục Thủy sản, trạm kiểm soát Biên phòng, Đài duyên hải, nơi nào thuận tiện nhất thì thông báo sự cố của tàu mình. Đó là cách để các cơ quan chức năng “làm chứng” cho tàu mình, tránh bị phạt nặng về tội mất kết nối thiết bị giám sát hành trình nhiều giờ không thông báo”.

Qua tìm hiểu, hầu hết các chủ tàu đánh cá xa bờ đã ý thức được việc chấp hành các quy định trong khai thác thủy sản, không vi phạm vùng biển nước ngoài, ghi chép nhật ký khai thác đầy đủ. “Ngư dân nào cũng hiểu cán bộ Chi cục Thủy sản, Biên phòng thường xuyên trực trước máy tính, sẽ nắm rất rõ hành trình của tàu chúng tôi đi như thế nào, chớ dại vi phạm để vào bờ bị phạt nặng. Một số tỉnh đã có tàu bị xử phạt cả tỉ đồng, coi như bỏ nghề luôn” - ông Hoàng giãi bày.

Hiện nay, ở tỉnh Khánh Hòa, tất cả các tàu đánh cá đã thực hiện đúng quy định về nhận diện tàu cá, ca bin tàu đánh cá xa bờ sơn màu xám, tàu đánh cá vùng lộng và gần bờ sơn màu vàng.

Quản lý, giám sát tàu cá từ bờ đến đảo

Sau khi đi kiểm tra thực tế tại cảng cá Hòn Rớ, Đoàn công tác của Bộ Tổng tham mưu QĐND Việt Nam đã đến Trạm Kiểm soát Biên phòng Hòn Rớ kiểm tra hệ thống quản lý tàu cá điện tử do Tổng công ty Viettel cung cấp và làm việc với Bộ Chỉ huy BĐBP Khánh Hòa. Báo cáo với đoàn công tác, Đại tá Phan Thăng Long, Chỉ huy trưởng BĐBP Khánh Hòa cho biết, toàn tỉnh có 3.186 tàu đánh cá, trong đó có 654 tàu đánh cá xa bờ, đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. Tỉnh có 4 văn phòng đại diện tại cảng cá: Đại Lãnh, Ninh Thủy, Nha Trang, Cam Ranh. Thời gian qua, BĐBP tỉnh đã tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện tàu đánh cá vi phạm các quy định, đồng thời tuyên truyền, nhắc nhở ngư dân chấp hành tốt các quy định trong khai thác thủy hải sản.

Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến (ngoài cùng, bên phải) giới thiệu công tác quản lý tàu đánh cá trên hệ thống điện tử tại cảng cá Hòn Rớ. Ảnh: Lệ Giang

Năm 2023 và từ đầu năm 2024 đến nay, BĐBP Khánh Hòa nhận thông báo từ Trung tâm giám sát tàu cá tỉnh Khánh Hòa có 421 lượt tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình. Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã thông báo, chỉ đạo các đơn vị kiểm tra, xác minh được 348 lượt tàu cá. Nguyên nhân mất kết nối chủ yếu do nguồn điện trên tàu không ổn định trong quá trình hoạt động, thuyền trưởng ngắt nguồn điện khi cho tàu neo đậu nghỉ ngơi.

Tại buổi làm việc với Bộ Chỉ huy BĐBP Khánh Hòa, sau khi nghe lãnh đạo đơn vị báo cáo và qua kiểm tra thực tế tại cảng Hòn Rớ và hệ thống quản lý tàu các điện tử, Trung tướng Nguyễn Trọng Bình yêu cầu, tỉnh Khánh Hòa có huyện đảo Trường Sa, nơi tập trung nhiều tàu đánh cá của các tỉnh, thành về đây khai thác thủy sản, do đó, các đơn vị trong BĐBP nói chung, BĐBP Khánh Hòa nói riêng phải nỗ lực triển khai quyết liệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ chống khai thác IUU, quản lý chặt chẽ theo mạng lưới quản lý tàu đánh cá của ngành thủy sản từ bờ đến đảo, để Ủy ban châu Âu (EC) sớm gỡ “thẻ vàng” đối với ngành khai thác thủy sản của nước ta.

Đối với những thông tin liên quan đến ngoại giao trên biển với các nước tiếp giáp vùng biển nước ta, Trung tướng Nguyễn Trọng Bình đề nghị các cơ quan tại địa phương phải kiểm tra, xác minh thật chính xác, trước khi gửi về Trung ương.

Lệ Giang