Vì sao Thứ trưởng Quốc phòng Nga bị bắt?

Tại Bộ Quốc phòng, Timur Ivanov giám sát việc xây dựng và đại tu các công trình của bộ, cụ thể là xây dựng sân bay vũ trụ Vostochny, ông cũng phụ trách việc xây dựng nhà thờ chính của lực lượng vũ trang và công viên Patriot.

Bị giải tới nhà tù Lefortovo

Thứ Tư, ngày 24/4, Tòa án quận Basmanny, thành phố Moscow đã ra lệnh bắt tạm giam Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Timur Ivanov 2 tháng, ông bị tình nghi nhận hối lộ 1 triệu rúp (khoảng 10.919,15 USD), có thể lãnh án tới 15 năm tù. Bị cáo thứ hai, doanh nhân Sergey Borodin, cũng bị bắt tạm giam 2 tháng.

Theo giả thuyết điều tra của kênh điện tín chính thức của tòa án Moscow, Ivanov “đã tham gia một âm mưu tội phạm với bên thứ ba, liên kết trước với nhau thành một nhóm có tổ chức để thực hiện phạm tội - nhận hối lộ với quy mô đặc biệt lớn dưới hình thức cung cấp bất hợp pháp các dịch vụ liên quan đến tài sản trong quá trình thực hiện các công việc theo hợp đồng thầu phục vụ nhu cầu của Bộ Quốc phòng”. Thông báo cũng nêu rõ, Borodin có quan hệ thân thiện với Ivanov và cũng tham gia nhóm tội phạm. Một nguồn tin của hãng thông tấn Interfax và người đối thoại của báo RBC cho biết còn có ít nhất một nghi phạm nữa trong vụ án này.

Thứ trưởng Quốc phòng Nga Timur Ivanov.

Ông Murad Musaev, luật sư của Timur Ivanov, nói với Interfax rằng theo giả thuyết điều tra, các nhà thầu của Bộ Quốc phòng “tiến hành công việc xây dựng và sửa chữa miễn phí tại các công trình hình như là thuộc về Ivanov”. Luật sư khẳng định rằng lời buộc tội dựa trên các giả định “là hoàn toàn không thể chấp nhận được”.

Ông Denis Baluyev, một luật sư khác của Timur Ivanov, nói với RBC rằng trước tòa Ivanov từ chối tội nhận hối lộ. Baluyev cho biết, cơ sở để bắt giữ là các lý lẽ của bộ phận điều tra, theo đó với chức vụ của mình, Ivanov có thể tác động đến các nhân chứng, tiêu hủy bằng chứng hoặc lẩn tránh.

Sau khi bị bắt, Thứ trưởng Ivanov đã bị giải tới nhà tù Lefortovo của Cục An ninh liên bang - FSB.

Điều gì liên kết Ivanov và Borodin?

Hiện tại vẫn chưa rõ tình tiết của vụ án hình sự chống lại Ivanov và Borodin. Báo cáo của tòa án tập trung vào việc Ivanov chịu trách nhiệm xây dựng và đại tu các công trình của Bộ Quốc phòng. Một nguồn tin của báo RBC gần gũi với quá trình điều tra cho biết, tài liệu của vụ án hình sự có liên quan đến trách nhiệm thuộc về chức vụ của Ivanov. Cũng theo nguồn tin này: “Vụ án có thể được chia thành nhiều giai đoạn, vì tổ điều tra đang thẩm vấn tất cả những người có thể tham gia các hoạt động tội phạm và đưa ra bằng chứng”.

Một nguồn tin của RBC gần gũi với quá trình điều tra cho biết Ivanov bị các cơ quan tình báo theo dõi từ lâu. Tại một số khu vực của Liên bang Nga, trong đó có vùng Krasnodar và Stavropol, lực lượng an ninh đã tiến hành hàng chục cuộc khám xét liên quan đến vụ án Thứ trưởng.

Theo thông tin của SPARK (Hệ thống phân tích nghiệp vụ của thị trường và các công ty), Sergey Borodin đã hoặc đang là người lãnh đạo và sáng lập 18 công ty. Hiện tại, ông giữ chức giám đốc và đồng sở hữu của công ty trách nhiệm hữu hạn Volzhsky Bereg, được đăng ký tại tỉnh Tver. Công ty này tham gia vào việc mua và bán bất động sản.

Borodin cũng điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn Greenenergy (tiến hành các công trình nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực khoa học tự nhiên), hiệp hội làm vườn Lipka, câu lạc bộ thể thao Red Stars - cùng tên với đội khúc côn cầu do Timur Ivanov làm đội trưởng.

Ngoài ra, Borodin còn sở hữu 50% cổ phần của công ty trách nhiệm hữu hạn Agrocomplex Russian Village, chuyên chế biến rau quả, và chủ sở hữu của công ty trách nhiệm hữu hạn MF Group, được đăng ký tại ngõ Chisty ở Moscow. Theo nguồn tin của RBC và kênh telegram Baza, gia đình Ivanov hiện sống tại một căn biệt thự ở ngõ này.

Trước năm 2016, Borodin là đồng sở hữu công ty trách nhiệm hữu hạn Credit Line. Thông tin của SPARK cho biết, 51% cổ phần của công ty này thuộc về Svetlana Maniovich, vợ cũ của Ivanov (họ ly hôn năm 2022).

Ông Timur Ivanov và Svetlana Maniovich - vợ ông.

Đêm ở phòng tạm giam

Timur Ivanov bị bắt giữ tại phòng làm việc lúc 17h thứ ba, ngày 23/4/2024. Vụ bắt giữ được thực hiện bởi các nhân viên của Cục Phản gián quân đội thuộc FSB. Thứ trưởng bị giải tới tòa nhà của Ủy ban Điều tra ở ngõ Tekhnichesky, nơi ông bị thẩm vấn và qua đêm tại phòng tạm giam.

Dmitry Peskov, thư ký báo chí của Tổng thống V. Putin, cho biết Tổng thống Putin và Bộ trưởng Quốc phòng Shoygu đã được thông báo về việc bắt giữ Ivanov. Sáng 23/4/2024, một phiên họp của Bộ Quốc phòng dưới sự chủ trì của Shoygu đã được tổ chức tại Trung tâm Quản lý quốc phòng, nơi Ivanov cũng có mặt.

Con đường thăng tiến của Timur Ivanov

Trao đổi với phóng viên báo RBC, nhà bình luận chính trị Evgeny Minchenko nói rằng Timur Ivanov là một trong những nhân vật thân cận nhất của Bộ trưởng Quốc phòng Sergey Shoygu và là một trong những người nổi tiếng của Bộ Quốc phòng. Ivanov và Shoygu đã làm việc với nhau từ năm 2012: khi Shoygu trở thành tỉnh trưởng tỉnh Moscow, Ivanov giữ chức phó chủ tịch tỉnh. Cả hai đều làm việc ở tỉnh này chưa đầy một năm. Tháng 11/2012, Shoygu được bổ nhiệm giữ chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, còn năm 2013, Ivanov đứng đầu Oboronstroy, tập đoàn xây dựng lớn nhất của Bộ Quốc phòng. Nhiệm vụ của nó là xây dựng nhà ở cho quân nhân, cũng như các công trình quốc phòng có ý nghĩa lớn về mặt xã hội và chiến lược.

Xuất thân từ dân sự

Timur Ivanov năm nay 48 tuổi. Năm 1997, ông tốt nghiệp Khoa Toán và Điều khiển học của Đại học Quốc gia Moscow, chuyên ngành “toán ứng dụng”; năm 2004, ông tốt nghiệp Học viện Tiếp thị và Quản lý Quốc tế, chuyên ngành “kinh tế và tài chính”, còn năm 2011, ông trở thành phó tiến sĩ kinh tế, sau khi bảo vệ luận án về đề tài “Mô hình tài chính và tổ chức các dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân”.

Đề tài luận án của Ivanov liên quan tới các công việc trước đây của ông. Năm 1999-2002, ông là cố vấn của Vụ Xây dựng cơ sở hạt nhân của Bộ Năng lượng nguyên tử, từ 2002 đến 2006 - cố vấn cho Phó tổng giám đốc thứ nhất về kinh tế và tài chính - giám đốc điều hành của tập đoàn Rosenergoatom.

Sau đó, 4 năm liền Ivanov giữ chức Phó chủ tịch, và sau đó là Phó chủ tịch thứ nhất của Atomstroyexport, một công ty thuộc tập đoàn nhà nước Rosatom tham gia xây dựng các cơ sở năng lượng hạt nhân ở nước ngoài. Trong thời gian Ivanov làm việc ở đây, Atomstroyexport đã xây dựng các nhà máy điện hạt nhân ở Trung Quốc, Ấn Độ và các nước khác.

Từ năm 2009 đến 2012, Ivanov giữ chức Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nga thuộc Bộ Năng lượng Nga.

Một trong những nhiệm vụ của Timur Ivanov là trả lại quyền sở hữu nhà nước đối với các cơ sở quốc phòng được bán cho các tổ chức thương mại dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Anatoly Serdyukov. Trong thời gian phụ trách Oboronstroy, Ivanov đã thực hiện một số nhiệm vụ có tầm quan trọng đặc biệt dưới sự chỉ đạo của Tổng thống Nga: Năm 2014, trong ba tháng, Oboronstroy đã xây dựng Trường Thiếu sinh quân ở Sevastopol và năm 2015, đã hoàn thành việc xây dựng công viên “Patriot”.

Năm 2016, theo sắc lệnh của Tổng thống, Ivanov được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, chịu trách nhiệm tổ chức quản lý tài sản, bố trí quân đội, bảo đảm nhà ở và y tế cho lực lượng vũ trang.

Timur Ivanov tham gia xây dựng nhà thờ chính của lực lượng vũ trang ở công viên Patriot, khai trương năm 2020. Trong đại dịch COVID-19, ông chịu trách nhiệm xây dựng 16 trung tâm y tế của Bộ Quốc phòng và phục hồi Mariupol, sau khi thành phố này bị Nga xâm chiếm.

Trong báo cáo thu nhập của các quan chức đã được công bố, vợ chồng Timur Ivanov là một trong những cặp vợ chồng giàu nhất Bộ Quốc phòng. Năm 2016, họ có thu nhập 69,7 triệu rúp (khoảng 761.064,49 USD). Năm 2019, Ivanov lọt vào bảng xếp hạng “Các quan chức an ninh giàu nhất nước Nga” của Forbes, ước tính thu nhập của gia đình ông là 136,7 triệu rúp (khoảng 1.492.647,29 USD).

Bản thân ông Shoygu không bình luận gì về vụ bắt giữ và buộc tội cấp phó của mình. Theo thông tin của TASS, chiều ngày 24/4/ 2024, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ra lệnh cách chức Ivanov.

Biệt thự của vợ chồng Timur Ivanov ở ngõ Chisty, Moscow.

Cuộc sống vương giả của vợ chồng Timur Ivanov

Đáng chú ý nhất trong toàn bộ câu chuyện về việc bắt giữ Thứ trưởng Timur Ivanov là người vợ thứ hai của ông - Svetlana Ivanova (hoặc Svetlana Maniovich), doanh nhân, chủ sở hữu của Tập đoàn Thời trang Metropol Fashion Group và là nhân vật nổi tiếng của xã hội thượng lưu.

Svetlana Ivanova không nằm trong danh sách trừng phạt của EU, bởi bà kịp thời làm thủ tục ly hôn giả với Timur Ivanov, ngay sau khi “Chiến dịch quân sự đặc biệt” bắt đầu. Ngoài ra, Svetlana mang quốc tịch Israel và những đứa con của bà từ cuộc hôn nhân đầu tiên từ lâu không sống ở Nga.

Maniovich là chồng cũ của Svetlana, sau khi chia tay với ông ta, bà kết hôn với Ivanov. Người chồng đầu tiên của bà lên báo trả lời phỏng vấn và nói rằng ông ta đã gặp Timur Ivanov, chân tình khuyên đừng lấy Svetlana vì “không thể chịu nổi” đâu.

Nhưng Timur Ivanov vẫn chịu nổi gánh nặng đó. Và không phải nhờ công việc kinh doanh, mà nhờ chức Thứ trưởng phụ trách xây dựng của Bộ Quốc phòng.

Trên Internet, có rất nhiều thông tin về các hóa đơn và séc thuê biệt thự (120.000 euro mỗi tháng), du thuyền (90.000 euro mỗi tháng), tổ chức tiệc sinh nhật (11.000 euro mỗi tối), và nhiều khoản mua sắm đồ cổ, quần áo hàng hiệu của Svetlana Ivanova.

Địa điểm yêu thích của cặp đôi là khu nghỉ mát Saint-Tropez ở đông-nam nước Pháp. Nhưng ngay cả ở đó, họ cũng nhớ nước Nga và kéo cả truyền hình Nga về ngôi biệt thự sang trọng của họ; dịch vụ này khiến họ phải trả 2.000 euro.

Hằng năm, ít nhất là kể từ năm 2010, gia đình Timur Ivanov ra nước ngoài cả tháng 8... Không phải họ đến nhà nghỉ ngoại ô để làm vườn, mà để nghỉ ngơi ở Côte d’Azur, bên bờ Địa Trung Hải của nước Pháp. Ở đó, họ thuê những biệt thự khổng lồ. Ví dụ, một biệt thự có 5 phòng ngủ, 5 phòng tắm, 2 phòng cho nhân viên phục vụ. Giá thuê một tháng vào năm 2013 là 120.000 euro. Mùa hè năm đó, họ còn trả thêm 90.000 euro để thuê chiếc du thuyền dài 37 mét.

Anh Duy