Ngẫm chuyện rapper công kích lẫn nhau: Đã 'cái tôi' nhưng ai sẽ gánh hệ lụy?

Gần đây, streamer ViruSs dẫn lại video có tiêu đề XNEELAND - 69 NORTHSIDE vs LINKEENPAC - MAIN EVENT BATTLE KHEN được đăng tải trên kênh của rapper MC ILL (Hưng Cao).

Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như đoạn video này không nhận về nhiều sự phẫn nộ và chỉ trích từ cư dân mạng về cuộc chiến giữa các rapper với nhau. Trong cuộc battle rap này, 4 rapper đã lên sàn với những câu từ đậm mùi "diss", tuy nhiên trạng thái văng tục lại ở mức khá... nặng đô.

Sau khi làn sóng phản đối xảy ra, MC ILL đã ẩn những video liên quan trên kênh của mình. Tuy nhiên điều đó cũng chưa thể khiến khán giả bớt băn khoăn về những hệ lụy sau đó.

Màn reaction của ViruSs khiến cuộc battle từ tháng trước bỗng gây tranh cãi dữ dội.

Bản chất battle rap là gì?

Battle rap, hay còn gọi là rap chiến, là một hình thức biểu diễn âm nhạc rap trong đó hai hoặc nhiều rapper thi đấu bằng lời rap, thường là để thể hiện kỹ năng, hạ gục đối thủ hoặc giải trí cho khán giả. Nó được xem như một "cuộc chiến từ ngữ" nơi các rapper sử dụng ngôn từ như vũ khí để "chinh phục" đối phương.

Battle rap mang tính đối kháng cao, thường tập trung vào việc hạ gục, diss (công kích) đối thủ bằng những lời lẽ "sát thương" cao. Tuy nhiên, cũng có những trận battle rap mang tính chất vui vẻ, giao lưu hơn.

Battle rap bắt nguồn từ văn hóa hip hop ở Hoa Kỳ vào những năm 1970 và phát triển mạnh mẽ vào thập niên 1980 với sự xuất hiện của các huyền thoại như Kool Moe Dee, Rakim, Big Daddy Kane,... Bộ môn này du nhập vào Việt Nam cuối những năm 1990 và ngày càng phổ biến trong giới trẻ.

Tại Việt Nam, battle rap đa phần xảy ra trong giới Underground - Nơi các rapper hoàn toàn thoải mái với việc phô diễn phong cách lẫn ngôn từ. Tuy nhiên, với việc nhạc rap ngày càng phổ biến thì độ nổi tiếng của những rapper trong giới Underground không hề thua kém những nghệ sĩ mainstream.

Chính vì vậy, cuộc battle rap của 4 rapper được đăng tải trên kênh của MC ILL đã nhận về không ít sự phản đối vì nhiều người cho rằng sẽ tạo ra tác động xấu đến giới trẻ. Chưa kể, MC ILL gần như đã vượt ra khỏi thế giới Underground và tiếp cận đến nhiều đối tượng khán giả sau khi ngồi ghế nóng một số chương trình về rap.

Dẫu biết, battle rap là một "nhánh" rất đặc trưng của giới rapper, thế nhưng tại Việt Nam đây lại là câu chuyện có nhiều sự bất cập. Bài toán cân bằng giữa việc giữ được bản sắc đặc trưng của battle rap nhưng không tạo ra sự phản cảm trong câu từ luôn khiến nhiều người đau đầu. Vốn dĩ, rap chiến luôn ưu tiên người tham gia sử dụng những câu từ có tính "sát thương" nhất có thể để hạ gục đối phương và trở thành người chiến thắng. Nhưng khi bộ môn này ngày càng phổ biến và được giới trẻ quan tâm thì nó lại là câu chuyện đáng được quan ngại.

Một số rapper từng rất nổi tiếng trong việc battle như Đen Vâu, Phúc Du, Karik, Binz,... gần như đã chấp nhận đánh đổi việc không sử dụng những câu từ nhạy cảm để có thể chinh phục khán giả đại chúng khi lấn sân sang Mainstream. Và ở hiện tại, họ chọn lối đi khẳng định được sự cá tính, văn minh và quan trọng nhất là mang lại được những giá trị tinh thần tốt đẹp đến khán giả.

Phúc Du từng là cái tên "máu mặt" trong các cuộc rap chiến.

Giới hạn nào cho battle rap tại Việt Nam?

Như đã nói, battle rap vốn là một "nhánh" không thể xóa bỏ của giới rapper, vì nó góp phần nâng cao và giữ được bản sắc của thể loại này. Nhưng việc battle rap ngày càng phổ biến với giới trẻ và không được kiểm soát chặt chẽ lại dẫn đến những hệ lụy đáng báo động.

Một số trận battle rap có thể sử dụng ngôn ngữ bạo lực, xúc phạm và miệt thị đối thủ. Điều này có thể dẫn đến những mâu thuẫn, xích mích và thậm chí là bạo lực ngoài đời thực giữa các rapper và fan hâm mộ. Hình ảnh bạo lực, thô tục trong battle rap có thể gây ảnh hưởng xấu đến nhận thức và hành vi của giới trẻ, đặc biệt là những thanh thiếu niên.

Battle rap có thể tạo ra sự chia rẽ trong cộng đồng Hip Hop, khi các rapper và fan hâm mộ chia phe ủng hộ cho những rapper khác nhau. Việc này có thể dẫn đến những tranh cãi gay gắt và mâu thuẫn trên mạng xã hội. Việc tổ chức và phát sóng các chương trình battle rap còn thiếu sự kiểm soát chặt chẽ từ phía cơ quan chức năng. Điều này dẫn đến việc một số chương trình có thể chứa đựng nội dung phản cảm, vi phạm pháp luật hoặc ảnh hưởng xấu đến trẻ em.

Tạm kết

Battle rap là một hiện tượng văn hóa có cả mặt tích cực và tiêu cực. Việc phát triển battle rap một cách lành mạnh cần có sự chung tay góp sức của các rapper, ban tổ chức, cơ quan chức năng và cộng đồng để đảm bảo rằng battle rap mang lại những giá trị tích cực cho xã hội và không gây ra những hệ lụy tiêu cực.

Cơ quan chức năng cần ban hành những quy định cụ thể về nội dung và hình thức của các chương trình battle rap để đảm bảo rằng chúng phù hợp với thuần phong mỹ tục và không vi phạm pháp luật. Cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về văn hóa Hip Hop và battle rap, đặc biệt là đối với giới trẻ. Việc giáo dục giới trẻ về những giá trị tích cực của Hip Hop và cách thưởng thức battle rap một cách văn minh sẽ góp phần hạn chế những hệ lụy tiêu cực của battle rap.

Các rapper cần có ý thức trong việc sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh trong các trận battle rap. Thay vì tập trung vào việc hạ bệ đối thủ, các rapper nên tập trung vào việc sáng tạo nội dung âm nhạc chất lượng và truyền tải những thông điệp tích cực đến với người nghe.

Minh Quân