Cảnh báo án mạng do mâu thuẫn xã hội

Công tác tuyên truyền pháp luật để nâng cao nhận thức cho người dân được triển khai thường xuyên. Trong ảnh: Công an thành phố Biên Hòa tuyên truyền pháp luật cho người dân. Ảnh: T.Danh

Theo Công an tỉnh, thời gian qua, tình hình tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp, tính chất nghiêm trọng. Trong số đó, có không ít vụ, đối tượng và nạn nhân có mối quan hệ thân tình như: bạn bè, vợ chồng, cha con, anh em… nhưng các đối tượng gây án vẫn ra tay sát hại vì những mâu thuẫn không được giải quyết thỏa đáng.

* Những vụ án đau lòng

Sau các vụ án mạng đều để lại những hậu quả rất nặng nề cho nạn nhân, kẻ gây án và cho cả những người thân. Không những thế, các vụ án còn gây hoang mang cho người dân và xã hội.

Như vụ án mạng xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai mới đây, một câu chuyện đau lòng xuất phát từ mâu thuẫn tình cảm giữa hung thủ và nạn nhân.

Theo điều tra của cơ quan công an, đối tượng gây ra vụ án mạng là Danh Sơn (36 tuổi, ngụ huyện Vĩnh Cửu) là bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai và nạn nhân là chị T.T.B.N. (37 tuổi, ngụ phường An Bình, thành phố Biên Hòa).

Theo Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh, từ cuối năm 2020 đến hết năm 2023, trên địa bàn Đồng Nai xảy ra 151 vụ án giết người (khiến 112 người chết, 60 người bị thương). Trong đó số vụ án giết người do các mâu thuẫn xã hội xảy ra 127 vụ (chiếm hơn 84%). Cụ thể, giết người do mâu thuẫn liên quan đến rượu, bia 52 vụ; do mâu thuẫn trong sinh hoạt 32 vụ; do mâu thuẫn tình ái 18 vụ... Cơ quan công an đã điều tra làm rõ 146 vụ, bắt 230 đối tượng.

Điều tra bước đầu, cơ quan công an xác định, trước khi xảy ra vụ án, mặc dù cả hai đều có gia đình riêng nhưng giữa Sơn và nạn nhân vẫn có mối quan hệ tình cảm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, giữa hai người phát sinh mâu thuẫn nên Sơn nảy sinh ý định sát hại chị N. để che giấu mối quan hệ ngoài luồng của mình.

Ngày 13-4, khi chị N. tìm đến phòng làm việc của Sơn tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai để nói chuyện; nghe chị N. kêu mệt thì Sơn đã truyền nước cho chị này. Tuy nhiên, Sơn đã bơm thêm thuốc an thần liều cao khiến nạn nhân tử vong rồi đưa thi thể nạn nhân đi phi tang...

Hay như vụ án mạng đau lòng xảy ra tại phường Trảng Dài (thành phố Biên Hòa) vào tháng 9-2023 khiến một bé gái 10 tuổi tử vong sau cơn giận của người cha. Theo điều tra của công an, Nguyễn Tiến Lưu (39 tuổi) và vợ là chị T.T.V (38 tuổi), cùng ngụ khu phố 3, phường Trảng Dài. Trong thời gian sống chung, Lưu nghi ngờ vợ có mối quan hệ tình cảm với người khác nên đã xảy ra mâu thuẫn, sau đó chị V. bỏ nhà đi nơi khác.

Bực tức vì chuyện này, sau khi uống rượu về, Lưu đã bóp cổ khiến con gái lớn là cháu K.N. tử vong. Nhận được thông tin, lực lượng công an vào cuộc điều tra và bắt giữ Lưu để điều tra. Trong phiên tòa mới đây, Tòa án nhân dân tỉnh đã tuyên phạt Lưu tù chung thân về tội giết người.

* Bình tĩnh, bản lĩnh để xử lý tình huống

Theo cơ quan công an, có nhiều nguyên nhân dẫn đến các vụ án giết người, nhưng chủ yếu vẫn xuất phát từ những mâu thuẫn trong đời sống xã hội liên quan đến chuyện tình cảm; rượu, bia, ma túy; tranh chấp tài sản; khó khăn về kinh tế... Bên cạnh đó, còn có những vụ án xuất phát từ những tác động của xã hội như: bạo lực từ phim ảnh, mạng xã hội...

Trước thực trạng đó, lực lượng Công an tỉnh đã triển khai các giải pháp đấu tranh, phòng ngừa để ngăn chặn các vụ án mạng do những mâu thuẫn xã hội. Trong đó, lực lượng công an đã phối hợp với các cơ quan chức năng, đoàn thể tập trung tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn, nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm để người dân nắm rõ, phòng ngừa. Công an các địa phương, nhất là công an xã, phường, thị trấn tăng cường các biện pháp nắm tình hình từ sớm, từ xa, từ cơ sở, kịp thời tham mưu, đề ra các giải pháp phòng ngừa.

Trao đổi về vấn đề này, Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lưu Thị Hà, cho biết sau những vụ án mạng đau lòng, nhất là những vụ xuất phát từ những mâu thuẫn xã hội như vụ xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, các cơ quan chức năng có thẩm quyền, phương tiện truyền thông phải sớm có những thông tin chính xác để kịp thời trấn an dư luận. Tránh tình trạng những vụ án chưa rõ nhưng dư luận xã hội lại có những suy diễn gây hoang mang cho người dân, dư luận xã hội.

Đối với giải pháp phòng ngừa loại tội phạm này, theo bà Lưu Thị Hà, phải xác định nguyên nhân dẫn tới vụ việc để từ đó đặt ra những giải pháp phù hợp. Tuy nhiên, đối với những vụ án mạng do những mâu thuẫn trong xã hội thì trước hết là phải quan tâm đến vấn đề đạo đức của xã hội. Theo đó, công tác giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức và hành vi của người dân để tránh đi những hành động đáng tiếc có thể xảy ra.

Cùng phân tích về vấn đề này, luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân (Đoàn Luật sư tỉnh) cho biết, thời gian qua xảy ra rất nhiều vụ án mạng xuất phát từ những mâu thuẫn xã hội. Các vụ việc này không còn là chuyện cá biệt.

Theo luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân, nguyên nhân của các vụ án mạng thường xuất phát từ các mâu thuẫn trầm trọng, thù tức, căm hận nạn nhân nên mới ra tay sát hại. Tuy nhiên, các vụ án giết người gần đây lại không hẳn như vậy. Đối tượng giết người để che đậy hành vi sai trái trước đó như: đối tượng đã có hành vi giao cấu với nạn nhân, có quan hệ sai trái sợ bị phát hiện... Một thực tế khác, hung thủ không những là đối tượng có tiền án, tiền sự, học vấn thấp, nhận thức pháp luật kém... mà nhiều đối tượng gây án có trình độ học vấn cao, có nghề nghiệp ổn định, có vị trí xã hội...

Công tác tuyên truyền pháp luật nhằm phòng ngừa vi phạm pháp luật cho học sinh cần được chú trọng. Trong ảnh: Luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân (Đoàn Luật sư tỉnh) tuyên truyền pháp luật cho học sinh Trường TH-THCS-THPT Trương Vĩnh Ký (thành phố Long Khánh).

Luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân cho rằng, nguyên nhân gốc rễ của vấn đề đã có sự thay đổi theo sự phát triển của xã hội hiện đại. Phân tích ở góc độ tâm lý tội phạm cho thấy, hung thủ gây án chỉ vì thiếu bản lĩnh, không đủ tỉnh táo, không đủ nền tảng đạo đức, pháp luật, kỹ năng để xử lý tình huống; không dám đối diện sự thật, chịu trách nhiệm trước những sai lầm do mình gây ra.

Bên cạnh đó, một phần là do những ảnh hưởng từ các thông tin tiêu cực trên nền tảng internet, mạng xã hội. Những thông tin xấu, độc, mô tả về sự man rợ của các vụ án… cũng góp phần làm ảnh hưởng đến tâm lý của hung thủ.

Trước những phân tích trên, luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân cho rằng, gia đình, nhà trường và xã hội cần phải quan tâm đến vấn đề giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, trang bị kỹ năng xử lý tình huống, biết lựa chọn ứng xử trong các mối quan hệ xã hội. Công tác giáo dục đào tạo phải xây dựng được nhân cách con người trung thực, bản lĩnh.

Đối với gia đình, cần quan tâm, theo dõi những thay đổi, chuyển biến tâm lý, hành vi của thành viên trong gia đình để kịp thời động viên, chia sẻ, ngăn cản kịp thời những hành vi tiêu cực. Tăng cường mối quan hệ gia đình để tạo sự gắn kết bền vững, mỗi thành viên coi trọng gia đình mà hạn chế những hành động sai lầm.

Trần Danh